Als ondernemer ben je zelf verantwoordelijk voor je pensioenopbouw. Waar werknemers automatisch pensioen opbouwen via hun werkgever, moet jij dit als ondernemer zelf regelen. Dat geeft veel vrijheid, maar brengt ook vragen met zich mee. Een van de meest gestelde: hoe zit het eigenlijk met de belasting op je pensioen? Want of je nu zelf spaart, belegt of een lijfrente opbouwt, vroeg of laat krijg je ermee te maken. In deze blog leggen we je precies uit hoe het zit met belasting en pensioen voor ondernemers én waar je op moet letten.
Hoe werkt pensioen voor ondernemers?
Als ondernemer kun je op verschillende manieren pensioen opbouwen:
- Zelf sparen of beleggen (op een gewone spaarrekening, beleggingsrekening of in vastgoed)
- Een lijfrenteverzekering of bankspaarproduct afsluiten
- Investeren in je onderneming of in onroerend goed
- Vrijwillig deelnemen aan een pensioenfonds (in bepaalde branches mogelijk)
Het grote verschil met loondienst is: jij kiest zelf hoeveel je opbouwt, waar je het onderbrengt en hoe je het fiscaal regelt. En dat laatste is waar belasting om de hoek komt kijken.
Hoe zit het met belasting en pensioen?
Hier geldt een belangrijke regel: wanneer je pensioen opbouwt, mag je vaak belasting uitstellen, maar betalen moet je uiteindelijk wel. Er zijn grofweg twee scenario’s:
1. Fiscaal gefaciliteerd sparen (bijvoorbeeld lijfrente)
Bij een lijfrente of banksparen mag je de premies die je inlegt aftrekken van je belastbare winst. Daardoor betaal je nu minder belasting. Later, zodra je met pensioen bent en je de lijfrente laat uitkeren, betaal je belasting over die uitkeringen.
Waarom is dit voordelig? Omdat je als gepensioneerde vaak in een lager belastingtarief valt. Inkomstenbelasting wordt progressief geheven. Tijdens je werkzame leven zit je sneller in hogere schijven, terwijl je als gepensioneerde vaak alleen AOW en pensioenuitkeringen hebt.
2. Zelf sparen of beleggen (zonder fiscale regeling)
Spaar of beleg je gewoon op een beleggingsrekening of spaarrekening, dan kun je de inleg niet aftrekken. Maar: het vermogen dat je opbouwt valt in box 3. Hier betaal je belasting op basis van een fictief rendement over je spaargeld en beleggingen, niet over de daadwerkelijke opbrengst. Op het moment dat je met pensioen gaat en je spaargeld opneemt, betaal je geen extra belasting op de opname zelf, het is dan al belast via box 3. Dit betekent: je betaalt tijdens het opbouwen wél belasting over je vermogen, maar niet meer bij opname.
Hoeveel belasting moet je betalen als je met pensioen bent?
Dat hangt af van hoe je je pensioen hebt opgebouwd:
Bij een lijfrente of banksparen:
- Tijdens je werkende jaren: belastingvoordeel (inleg is aftrekbaar)
- Bij uitkeren: belasting betalen in box 1 (inkomstenbelasting)
Belastingtarieven 2024 (box 1):
- Tot € 75.518: 36,97%
- Boven € 75.518: 49,50%
In de praktijk val je als gepensioneerde vaak in de eerste schijf, omdat je inkomen lager is dan tijdens je werkende leven.
Bij zelf sparen of beleggen:
- Tijdens opbouw: belasting in box 3 (vermogensrendementsheffing)
- Bij opname: geen extra belasting meer verschuldigd, want het is al belast in box 3.
Box 3 heffing 2024:
- Heffingsvrij vermogen: € 57.000 per persoon
- Daarboven: belasting over fictief rendement, afhankelijk van samenstelling spaargeld/beleggingen (tussen ca. 1,5% en 6,17%).
Wat is fiscaal het slimst?
Dat hangt sterk af van je situatie. Over het algemeen geldt:
- Lijfrente of banksparen is voordelig als je nu in een hoog belastingtarief zit en later in een lager tarief valt. Je profiteert van het belastingvoordeel nu en betaalt later minder.
- Zelf sparen of beleggen is flexibeler, maar heeft geen direct belastingvoordeel. Wel handig als je maximale controle wilt en geen verplichte uitkeringsmomenten.
Let op: je kunt beide combineren. Veel ondernemers sparen deels fiscaal (bijv. met lijfrente) en deels privé (box 3), om zo spreiding en flexibiliteit te houden.
Pensioen en administratie: houd overzicht
Wat je ook kiest: het is belangrijk om je pensioenopbouw en de fiscale gevolgen goed bij te houden. Noteer:
- Wat je spaart (inleg, waardeontwikkeling)
- Welke fiscale regelingen je gebruikt
- Wat je verwacht nodig te hebben later
- Wat je belastingdruk nu en straks ongeveer is
In Boekhouding in Sheets kun je eenvoudig spaardoelen zoals pensioen opnemen in je administratie. Zo zie je precies hoeveel je al hebt opgebouwd en hoeveel ruimte er nog is om bij te sturen.
Samenvattend: belasting en pensioen als ondernemer
- Lijfrente/banksparen ➝ belastingvoordeel nu, belasting betalen bij uitkering (box 1)
- Zelf sparen/beleggen ➝ belasting betalen tijdens opbouw (box 3), geen belasting meer bij opname
- Hoeveel belasting je uiteindelijk betaalt, hangt af van je totale inkomen tijdens pensioen
- Slim plannen en combineren levert vaak het meeste voordeel op
Slim je pensioen én je administratie regelen?
Als ondernemer wil je grip op je financiën én je toekomst. Pensioen hoort daar gewoon bij. Door nu al slim te plannen en je belasting goed in beeld te hebben, zorg je dat je straks kunt genieten van je pensioen zonder financiële verrassingen. Wil je overzicht in je inkomsten, uitgaven, belastingreserves én spaardoelen zoals pensioen?